Suleyman Olgar, PhD.
Başkanlık seçim sistemine bir ekleme yaparak başlıyorum bugün kü yazımıza:
Merak edenler olmuştur sanırım dünkü yazımızı okuyunca, başkanlık seçiminde adayların eşit delege oyu alma şansı var mı diye.
Cevabımız, evet, bu mümkün toplam delege sayısı 538, ve olası ihtimallerden birisi de her iki adayın 269 da kalması durumu. Peki Böyle bir durum da başkanlığı kim kazanıyor? O ihtimale karşılık anayasa da çözüm yolu belirtilmiş. Böyle bir durumda yeni seçilmiş temsilciler meclisi başkanı seçiyor.
Temsilciler meclisinde her eyalet temsilcilerinin 1 oy hakkını istediği adaya vererek seçimin galibine karar veriliyor. 26 oyu alan başkan seçiliyor. Böyle bir durumda senato da başkan yardımcısını seçiyor. Senato da 51 oy alan aday başkan yardımcısı oluyor.
Gelelim bu sene böyle bir senaryo yaşanır mı? Çok düşük ihtimal özellikle Biden ın Nebraska dan aldığı 1 delege oyundan sonra. Bu akşam itibariyle, Biden 253 (AP Arizona yı da vermiş yanı 264 görünüyor onlarda ve FOX News de) Trump 217.
Ve açıklanmayan eyaletlerin delege sayıları Pensilvanya 20 (Trump önde) North Carolina 15 (Trump önde), Georgia 16 (Trump önde), Nevada 6 (Biden önde) Arizona 11 (Biden önde). Eğer Biden sadece Georgia yı kazanır ve diğerlerini kaybederse beraberlik senaryosu gerçekleşir (269-269). Ama daha önce de belirttiğim gibi bu çok küçük bir ihtimal. Dün de dediğim gibi çok büyük ihtimalle sonuç Biden 270 Trump 268 olacak bu hafta sonu ya da Pazatesi, Salı netleşir.
Gelelim senato seçimlerine:
Amerikan senato sun da 100 tane senatör bulunmaktadır. Her eyaletin 2 tane senatör ü 6 yıllık sürelerle seçiliyorlar. Başkanlık’tan farklı olarak senatörlerin seçilme zamanları eyaletten eyalete değişiyor. Bu sene 35 senatör ün seçimleri yapıldı ve şu ana kadar 31 kazanan açıklandı. Sonuçlar Demokratların beklediği gibi gitmedi ve yine azınlıkta kalacaklar gibi görünüyor. Şu anki durum:Demokratlar 48Cumhuriyetçiler 48Kalan 4 senatör koltuğunun Cumhuriyetçilere gitme şansı çok yüksek.
Her sene Kasım ayında dönemlerinin 6. Yılını dolduracak senatörlerin seçimleri yapılır. Bu demektir ki Amerika da her sene bazı eyaletlerin senato seçimleri yapılmaktadır. Tabiki en heyecanlı olanlar ve gürültü koparanlar başkanlık dönemlerinde olanlarıdır. Başkanlığın aksine bir kişi ömür boyu senatör olabilir, 6 yıllık dönem seçimlerini kazandığı sürece önünde engel yok. Senato da 40 milyonluk California nın ve 500 binlik Wyoming in de 2 senatör ü var. Bunun amacı da küçük büyük tüm eyaletlere eşit güç sağlanması ve eşit derecede söz sahibi yapılması.
Son olarak Temsilciler Meclisi :
Temsilciler Meclis’ine 435 Temsilci Amerika’nın eyaletlerinin nüfusları orantılarına göre seçiliyorlar. 218 temsilci kazanan çoğunluğu alır. Aynı başkanlık sistemindeki 538 electoral college (delege) in dağılımı gibi. California 53 temsilci ile birinci sırada onu Texas (36) Florida (27) ve New York (27) takip ediyor. 6 tane eyaletin sadece 1 temsilcisi var. Temsilciler Meclis’i seçimleri 2 yıl da bir (çift yıllarda) yapılır. Seçilme sınırlamaları yok aynı senatörler gibi seçim kazandıkça görevleri devam eder. 2018 deki seçimlerde Meclis Demokratların eline geçmişti 235 temsilci zaferiyle. Bu sene kesinleşmeyen sonuçlara göre Demokratların çoğunluğu ellerinde tutması bekleniyor:Demokratlar 227-229Cumhuriyetçiler 206-208
Bir sonraki yazımızda görev değişim prosedürünü anlatmaya çalışacam.
Huzurla kalın..
